Jak czyścić kamień naturalny w ogrodzie? Pielęgnacja kamienia naturalnego.

Kamienie naturalne można zdefiniować jako skały występujące w przyrodzie, pochodzenia organicznego.  Kamień naturalny w ogrodzie to ponadczasowy, trwały, elegancki materiał dekoracyjny do wykończenia przestrzeni. Kamienie obok kostek brukowych to nie tylko  jeden z najpopularniejszych materiałów do utwardzenia podłoża, ale także można z nich wykonać piękne elewacje, ogrodzenia, skalniaki, donice, obudowy do oczek wodnych, ławki czy grille.

Poniżej prezentujemy jeden z podstawowych podziałów.

Podział kamieni naturalnych

 

Zawierające wapień

Nie zawierające wapnia

Przykłady

Jura, torf, wapień wulkaniczny, marmur, piaskowiec, trawertyn

Bazalt, dioryt, łupek, granit, gneis, kwarcyt

Właściwości

Reagują z kwasem (kwas się pieni, a kamień matowieje)

Nie reagują z kwasem

Piękno i szlachetność kamienia naturalnego w ogrodzie nie podlega dyskusji, jednak, aby taki stan rzeczy trwał jak najdłużej potrzebna jest odpowiednia pielęgnacja. Każdy rodzaj kamiennej nawierzchni, tak samo jak inne materiały budowlane jest narażony na szkodliwe działanie warunków atmosferycznych, wilgoci, zmian temperatur, w tym mrozu, czy wiatru. Dodatkowo bez odpowiedniego zabezpieczenia powierzchnia z kamienia może ulec zabrudzeniom organicznym (mech, glony i porosty) oraz nieorganicznym (oleje, sadze, tłuszcze) , które mogą skutkować nieodwracalnym uszkodzeniem podłoża.  Dlatego, aby jak najdłużej cieszyć się pięknem kamienia naturalnego koniecznym jest wykonywanie kilku czynności tj. czyszczenie oraz impregnacja.

Jak czyścić kamienie naturalne z różnych zabrudzeń?

Najważniejsza w procesie czyszczenia jest wiedza na temat tego jaki rodzaj kamienia naturalnego przeznaczony jest do czyszczenia. Każdy z rodzajów kamienia ma indywidualne właściwości, odporność na składniki środków czyszczących oraz odporność na działanie wody pod dużym ciśnieniem. Nieodpowiednio dobrany preparat usuwający zabrudzenia może w sposób nieodwracalny uszkodzić kamienną nawierzchnię, np. zmatowić ją.

Dodatkowo zawsze należy stosować się do zaleceń producenta, które znajdują się na etykiecie produktu. Warto również, przed rozpoczęciem czyszczenia wykonać na niewielkim fragmencie podłoża, tzw. „próbę czyszczenia”, aby sprawdzić efekty oraz czy wybrany preparat nie uszkadza powierzchni. W sytuacji, gdy właściciel kamiennej nawierzchni nie czuje się na sile do samodzielnych prac pielęgnacyjnych może skorzystać z usług profesjonalnej firmy czyszczącej, która posiada gamę preparatów czyszczących, odpowiednie zaplecze maszynowe oraz wiedzę podpartą doświadczeniem.

Poniżej w krótki sposób charakteryzujemy najczęściej występujące zabrudzenia.

Mchy i glony

Ten rodzaj zabrudzeń najczęściej występuje w miejscach zacienionych oraz wilgotnych. Zabrudzenia organiczne charakteryzują się tym, że wchłaniają wilgoć, która umożliwia im szybki oraz niekontrolowany rozrost. Dodatkowo mech może wrastać w strukturę kamienia, powodując rozkruszanie się wierzchniej części, a po upływie dłuższego okresu czasu jego degradację. Najlepiej mech, glony lub porosty usuwać przy pomocy odpowiednio dobranego środka czyszczącego, który odkazi czyszczoną powierzchnię oraz strumienia wody pod odpowiednio dobranym ciśnieniem. Przykładowo granit ma wyższą wytrzymałość niż piaskowiec.

Środki czyszczące do kamienia usuwające mchy i glony

Bieżące zabrudzenia

Do tej kategorii zabrudzeń zaliczają się: kurz, osady, sadze itp. Zabrudzenia bieżące są najłatwiejsze do usunięcia. Metoda usuwania tego typu zabrudzeń jest taka sama jak w przypadku mchów i glonów, czyli odpowiednio dobrany preparat do czyszczenia kamienia naturalnego oraz odpowiednie ciśnienie wody. Środek do usuwania bieżących zabrudzeń powinien być stosunkowo delikatny o pH lekko zasadowym z ewentualnym dodatkiem tenzydów odtłuszczających. Bieżące zabrudzenia najczęściej są „lekko” tłuste, więc taki środek będzie idealny. 

Środki czyszczące do kamienia usuwające bieżące zabrudzenia

Wykwity solne

Inaczej można je scharakteryzować jako biały, nieestetyczny osad. Powstałe białe plamy nie wpływają negatywnie na wytrzymałość materiału. Wykwity solne najlepiej usuwać ręcznie przy użyciu szczotki z miękkim włosiem, aby nie porysować nawierzchni oraz środka czyszczącego. Preparaty czyszczące do usuwania wykwitów powinno stosować się z największą ostrożnością. Mają pH kwaśne lub mocno kwaśne. Zastosowanie takiego preparatu w ciemno, bez wcześniejszego rozpoznania rodzaju kamienia naturalnego to praktycznie pewna droga do uszkodzenia powierzchni. Warto tą pracę skonsultować z kimś, kto ma doświadczenie w tym zakresie, np. z Centrum Usług Czyszczenia lub z naszymi specjalistami.

Środki czyszczące do kamienia usuwające wykwity solne

Zabrudzenia tłuste, plamy olejowe

Tłuste plamy są jednymi z najtrudniejszych do usunięcia z każdego materiału. Istotną rolę, w tym przypadku odgrywa czas reakcji, rodzaj oleju oraz temperatura powietrza. W tym przypadku niezbędne jest użycie profesjonalnych środków czyszczących oraz wody pod odpowiednim ciśnieniem. Proces czyszczenia tłustych plam jest żmudny, czasochłonny oraz wymagający odpowiednich warunków atmosferycznych (brak deszczu, brak upałów, temperatura dodatnia i brak wiatru). Zdarza się również, że doczyszczenie plamy olejowej jest niemożliwe ze względu na chłonność kamieni naturalnych. Nawet, gdy wydaje się, że powierzchnia została doczyszczona, pierwszy opad deszczu pokaże, że tłuszcz nadal pozostał w głębszych warstwach kamienia. Pod wpływem podciągania kapilarnego ponownie uwidoczni się na powierzchni. 

Środki czyszczące do kamienia usuwające plamy olejowe

Impregnacja kamienia naturalnego

Stosowanie impregnatów do kamienia ułatwia użytkowanie oraz bieżącą pielęgnację kamienia naturalnego. Najważniejszy jest odpowiedni dobór impregnatu do rodzaju posiadanego kamienia, uwzględniając przy tym sposób jego wykończenia, lokalizację oraz funkcje jakie ma spełniać. Impregnowanie polega na nasączeniu materiału  impregnatem, w celu nadania oczekiwanych właściwości. Rozróżnia się impregnaty, które nie zmieniają koloru oraz te, które nadają efekt mokrego kamienia.

Głównym celem impregnacji jest zabezpieczenie powierzchni przed wnikaniem wody oraz zanieczyszczeń w strukturę kamienia. Ograniczenie nasiąkliwości utrudnia rozwój glonów, mchów i porostów oraz minimalizuje negatywne skutki zamarzania wody w strukturze kamienia,  co sprawia, że kamienne elementy architektury zachowują swoje pierwotne walory dekoracyjne. Efekt hydrofobowy ułatwia utrzymanie powierzchni w czystości, nadaje jej efekt samoczyszczący. Chroni przed powstawaniem zabrudzeń, odbarwień oraz osadów.

Więcej interesujących informacji na temat impregnacji kamienia naturalnego znajdziecie Państwo w artykule: „Jaki impregnat do kamienia wybrać? Który impregnat do kamieni najlepszy?” 

Impregnaty do kamieni naturalnych

Należy pamiętać, że każdy materiał przeznaczony do impregnacji musi być czysty, suchy, odtłuszczony. W przypadku powierzchni w ogrodzie najlepiej oczyścić powierzchnię wodą pod ciśnieniem oraz odpowiednio dobranym do podłoża preparatem czyszczącym. Impregnację najlepiej przeprowadzić, gdy nie są zapowiadane opady deszczu i silne wiatry, nie w pełnym słońcu oraz w temperaturze 10 – 25 °C.

Przed rozpoczęciem impregnacji na całej powierzchni powinno się wykonać, tzw. próbę impregnacji. Najlepiej impregnację próbną wykonać na niewielkim oraz niewidocznym fragmencie kamienia naturalnego, w celu zapoznania się z efektami oraz sprawdzenia, czy dobrano odpowiedni impregnat.

Rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje impregnacji:

  • Natrysk: Metoda natryskowa jest szybka, łatwa i najpowszechniejsza. Stosuje się do tego opryskiwacze ogrodowe, pistolet pod ciśnieniem. Impregnacji poddaje się wierzchnią warstwę kamienia. Zaleca się aplikować dwie warstwy preparatu impregnującego, najczęściej metodą „mokre na mokre”. Tą metodę stosuje się do stałych elementów w ogrodzie jak np. ścieżki, mury, elewacje itp.
  • Impregnacja poprzez zanurzenie: Ta metoda jest dokładniejsza niż natrysk, gdyż impregnowana jest cała powierzchnia kamienia naturalnego. W tym przypadku niezbędne będą dwa pojemniki – jeden z perforowanymi ściankami na kamień oraz drugi trochę większy, do którego wlewa się impregnat. Kamienie umieszczone w perforowanym pojemniku zanurza się w impregnacie, który znajduje się w drugim. Po chwili należy wyciągnąć sitko z kamieniem i osuszyć. Zaleca się dwu lub trzykrotne powtórzenie zanurzenia w impregnacie. Ten sposób impregnacji zaleca się w przypadku otoczaków, łupków, grysu, czy kory kamiennej.

Warto pamiętać, że proces impregnacji należy powtarzać co pewien okres czasu. Nie można go dokładnie określić, z kalendarzem w ręku, gdyż zależy od jakości wybranego impregnatu, stopnia nasilenia użytkowania impregnowanej powierzchni, itp. Należy obserwować w jaki sposób zachowuje się zaimpregnowana nawierzchnia z kamienia. Oznaką, że należy powtórzyć impregnację jest zanikający efekt perlenia się kropli wody. Polega on na tym, ze krople wody nie wnikają w zaimpregnowaną powierzchnię, krople zatrzymują się na niej.

Podsumowując, aby cieszyć się naturalnym pięknem kamienia w przydomowym otoczeniu należy o niego odpowiednio zadbać. Odpowiednia pielęgnacja wydłuży o wiele lat trwałość nawierzchni podjazdu, ścieżek ogrodowych i elewacji. Regularne prace renowacyjne to najlepszy sposób na oszczędność czasu oraz pieniędzy.