Czy nawiewniki są obowiązkowe? Odpowiadamy

Biorąc pod uwagę, że jakość powietrza wewnętrznego ma kluczowe znaczenie dla zdrowia i dobrego samopoczucia, odpowiednie wentylowanie pomieszczeń mieszkalnych i użytkowych stało się nie tylko kwestią komfortu, ale również wymogiem technicznym. W Polsce, podobnie jak w wielu innych krajach, istnieją specyficzne przepisy regulujące systemy wentylacyjne, w tym zastosowanie nawiewników. Te niewielkie, ale niezwykle ważne urządzenia, mogą odgrywać kluczową rolę w utrzymaniu odpowiedniej jakości powietrza wewnątrz naszych domów i miejsc pracy.

Podstawowe informacje o nawiewnikach

Nawiewniki okienne to małe urządzenia montowane w ramach okiennych lub drzwi balkonowych, które zapewniają stały dopływ świeżego powietrza do wnętrza budynku. Dzięki nim możliwe jest skuteczne działanie systemów wentylacji, zwłaszcza w nowoczesnych, szczelnych budynkach, gdzie tradycyjna wentylacja grawitacyjna może nie działać efektywnie. Nawiewniki mogą być pasywne, działające na zasadzie naturalnego przepływu powietrza, lub aktywne, wyposażone w mechanizmy regulujące strumień powietrza w odpowiedzi na zmienne warunki wewnętrzne i zewnętrzne.

Rodzaje nawiewników różnią się funkcjonalnością i mechanizmem działania:

1. Nawiewniki higrosterowane – automatycznie regulują ilość napływającego powietrza w reakcji na aktualny poziom wilgotności względnej wewnętrznej. Są szczególnie przydatne w miejscach, gdzie wilgotność powietrza może szybko się zmieniać, na przykład w kuchniach lub pralniach.
2. Nawiewniki ciśnieniowe – ich działanie oparte jest na różnicy ciśnień na zewnątrz i wewnątrz budynku. Są one skuteczne w budynkach o wysokim poziomie szczelności, których tradycyjne rozwiązania wentylacyjne mogą być niewystarczające.
3. Nawiewniki pasywne – najprostszy możliwy wariant, nie zawierają ruchomych części i działają dzięki naturalnemu przepływowi powietrza. Obecnie raczej rzadko używane.

Niezależnie od typu, wszystkie nawiewniki powietrza mają za zadanie zapewnić odpowiedni strumień objętości powietrza wentylacyjnego, co jest kluczowe dla zachowania zdrowego mikroklimatu w pomieszczeniach. Montuje się je zazwyczaj w górnej części ramy okiennej lub drzwi balkonowych, co umożliwia równomierną wymianę powietrza bez tworzenia przeciągów i bezpośredniego wpływu na mieszkańców. Jeśli szukasz nowoczesnych nawiewników okiennych lub ściennych, może Ci je zapewnić polski producent nawiewników — Brevis.

Przepisy dotyczące nawiewników w Polsce

W Polsce, regulacje dotyczące wentylacji i stosowania nawiewników określone są w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 6 listopada 2008 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. Zgodnie z tymi przepisami, wszystkie pomieszczenia użytkowe, zarówno w nowo budowanych obiektach, jak i tych poddawanych remontom czy zmianom sposobu użytkowania, muszą być wyposażone w systemy zapewniające odpowiednią wymianę powietrza.

Rozporządzenie szczegółowo określa, jakie systemy wentylacyjne można stosować, a nawiewniki okienne są wymienione jako jedna z metod zapewnienia niezbędnego dopływu powietrza zewnętrznego. Nawiewniki powietrza są szczególnie ważne w budynkach, które korzystają z wentylacji grawitacyjnej lub wentylacji mechanicznej wywiewnej, gdzie tradycyjne metody mogą być niewystarczające ze względu na nowoczesne standardy budowlane wymagające większej szczelności budynków.

W przypadkach, gdy budynek korzysta z bardziej zaawansowanych systemów wentylacyjnych, takich jak mechaniczna nawiewna lub nawiewno-wywiewna z rekuperatorem, stosowanie nawiewników okiennych nie jest wymagane, gdyż ich rolę przejmują specjalne urządzenia nawiewne. Niemniej jednak, nawet w tych zaawansowanych systemach, nawiewniki mogą być stosowane jako dodatkowe źródło świeżego powietrza, szczególnie w sytuacjach awaryjnych lub przy specyficznych wymaganiach użytkowych.

Wymagania dotyczące ilości powietrza w różnych pomieszczeniach

Zgodnie z Polską Normą PN-83/B-03430, każde pomieszczenie w budynku powinno otrzymać odpowiednią ilość świeżego powietrza w zależności od jego przeznaczenia i charakterystyki użytkowania. Normy te są szczególnie istotne dla projektantów i wykonawców systemów wentylacyjnych, ponieważ określają minimalne strumienie powietrza, które muszą być zapewnione dla różnych rodzajów pomieszczeń:

• Dla kuchni z oknem zewnętrznym: 70 m3/h dla tych wyposażonych w kuchenkę gazową lub węglową i 30 m3/h dla tych z kuchenką elektryczną (dla mieszkania z 3 lokatorami). W przypadku większej liczby lokatorów norma wymaga zapewnienia przepływu 50 m3/h.
• Dla kuchni bez okna zewnętrznego lub wnęk kuchennych z kuchenką elektryczną, przepływ powinien wynosić również 50 m3/h.
• Dla łazienek wymagany jest przepływ 50 m3/h, a dla oddzielnych toalet – 30 m3/h.
• Dla pomieszczeń bezokiennych, takich jak spiżarnie czy niewielkie składziki, przewiduje się minimalny przepływ powietrza na poziomie 15 m3/h.
• Dla pokoi oddzielonych od innych pomieszczeń co najmniej dwojgiem drzwi lub pokojów znajdujących się na wyższym poziomie w wielopoziomowych budynkach jednorodzinnych bądź wielorodzinnych, wymagania są ustalane indywidualnie, zazwyczaj na poziomie 30 m3/h.

Te wymogi mają na celu nie tylko zapewnienie komfortu mieszkańcom, ale również ochronę zdrowia poprzez minimalizację ryzyka występowania problemów z wilgotnością i pleśnią, a także zapewnienie skutecznej eliminacji zanieczyszczeń i zapachów, co jest szczególnie ważne w pomieszczeniach kuchennych i sanitarnych. Implementacja tych norm w projektowaniu i wykonawstwie systemów wentylacyjnych jest kluczowa dla utrzymania odpowiedniej jakości powietrza wewnętrznego.

Korzyści z montażu nawiewników

Montaż nawiewników okiennych, choć nie zawsze jest obowiązkowy, przynosi wiele korzyści, które warto rozważyć przy projektowaniu systemów wentylacyjnych w budynkach mieszkalnych i użytkowych. Nawiewniki te zapewniają stały dopływ świeżego powietrza, co jest niezbędne dla utrzymania zdrowego mikroklimatu wewnątrz pomieszczeń. Oto kilka kluczowych korzyści z ich instalacji:

1. Zapewnienie odpowiedniej wymiany powietrza bez konieczności otwierania okien – To istotne szczególnie w chłodniejsze miesiące, kiedy stałe otwieranie okien dla świeżego powietrza nie jest komfortowe. Nawiewniki umożliwiają ciągły dopływ powietrza bez utraty ciepła z wnętrza i nie powodują przeciągów.
2. Poprawa jakości powietrza – Nowoczesne nawiewniki mogą być wyposażone w filtry antysmogowe lub antyalergiczne, które skutecznie redukują ilość zanieczyszczeń i alergenów wchodzących do pomieszczeń. Jest to szczególnie ważne w obszarach miejskich i przemysłowych, gdzie jakość powietrza zewnętrznego często pozostawia wiele do życzenia.
3. Ograniczenie problemów z wilgotnością i pleśnią – Stale doprowadzane świeże powietrze pomaga regulować poziom wilgotności wewnątrz, co zapobiega powstawaniu pleśni i kondensacji. Jest to kluczowe dla zdrowia mieszkańców oraz dla zachowania kondycji budynku.
4. Redukcja hałasu zewnętrznego – Nawiewniki, zwłaszcza te wyposażone w tłumiki akustyczne, mogą znacznie zmniejszyć poziom dźwięków docierających z zewnątrz, co zwiększa komfort akustyczny wewnątrz pomieszczeń.
5. Energooszczędność – Poprzez zastosowanie nawiewników z odzyskiem ciepła można znacznie zredukować straty energii potrzebnej do ogrzewania pomieszczeń, co przekłada się na niższe rachunki za ogrzewanie.

Jak rozmieścić i ile nawiewników potrzebujemy?

Aby system wentylacyjny w budynku funkcjonował efektywnie, bardzo ważne jest prawidłowe rozmieszczenie nawiewników oraz określenie ich odpowiedniej liczby. Przy planowaniu instalacji nawiewników warto uwzględnić kilka kluczowych czynników:

1. Lokalizacja nawiewników – Nawiewniki powinny być umieszczane głównie w górnej części okien lub drzwi balkonowych, aby zapewnić równomierny rozkład świeżego powietrza i uniknąć bezpośrednich przeciągów.
2. Obliczenie potrzebnej liczby nawiewników – Liczbę nawiewników należy dostosować do wielkości i przeznaczenia poszczególnych pomieszczeń. Dla przykładu, zgodnie z normami, w pomieszczeniach o większym stopniu zanieczyszczenia powietrza, jak kuchnie czy kotłownie, może być potrzebne więcej nawiewników, aby zapewnić wymaganą ilość powietrza. Zasadniczo, w każdym pomieszczeniu z oknem zewnętrznym (wyłączając łazienki, które należy wentylować pasywnie) powinien znaleźć się jeden nawiewnik powietrza na każde 20 m2 powierzchni.
3. Przepływ powietrza – Strumień powietrza dla różnych pomieszczeń jest ściśle regulowany przez normy i przepisy budowlane. Suma strumieni powietrza dla wszystkich pomieszczeń w budynku powinna być podzielona przez wydajność pojedynczego urządzenia, aby określić ich minimalną liczbę potrzebną w danym budynku.
4. Zasady przepływu powietrza – Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury, powietrze powinno przepływać z pomieszczeń o niższym do tych o wyższym stopniu zanieczyszczenia. To oznacza, że nawiewniki powinny być rozmieszczone tak, aby umożliwiać taki ruch powietrza.

Rozmieszczenie nawiewników jest kluczowe nie tylko dla efektywności wentylacji, ale także dla komfortu i zdrowia użytkowników budynku. Dlatego warto dokładnie przemyśleć ich lokalizację i liczbę w procesie projektowania i instalacji wentylacji.

Często zadawane pytania (FAQ)

Czy nawiewniki w oknach są obowiązkowe?

Nawiewniki okienne nie są obowiązkowe we wszystkich budynkach. Są wymagane tylko w niektórych sytuacjach, na przykład, gdy projekt budowlany zakłada ich stosowanie, gdy organy administracji budowlanej stwierdzą konieczność ich montażu z powodu nieefektywnie działającego systemu wentylacyjnego, lub gdy zarządca budynku zdecyduje o ich instalacji.

Jakie są największe zalety instalacji nawiewników okiennych?

Największe zalety instalacji nawiewników to zapewnienie ciągłego dopływu świeżego powietrza, poprawa jakości powietrza dzięki filtracji, redukcja hałasu zewnętrznego, ograniczenie problemów z wilgotnością oraz efektywniejsze utrzymanie ciepła wewnątrz pomieszczeń.

Jakie normy należy spełniać przy montażu nawiewników?

Przy montażu nawiewników należy spełniać wymagania Polskiej Normy PN-B-03430 oraz europejskiej normy EN 13141-9. Normy te określają m.in. strumień objętości powietrza przepływającego przez nawiewnik przy pełnym otwarciu oraz minimalny przepływ powietrza w pozycji zamkniętej.

Podsumowanie

W kontekście przepisów prawa oraz zaleceń dotyczących jakości powietrza wewnętrznego, nawiewniki okienne stanowią istotny element nowoczesnych systemów wentylacyjnych. Choć nie zawsze są one obowiązkowe, ich instalacja przynosi wiele korzyści, takich jak lepsza jakość powietrza, oszczędności energetyczne, a także większy komfort akustyczny i termiczny. Biorąc pod uwagę liczne zalety i stosunkowo niski koszt instalacji, warto rozważyć zastosowanie nawiewników w projektowanych lub remontowanych budynkach.

Zastosowanie nawiewników, choć może wydawać się jedynie drobnym szczegółem w projektowaniu budynków, ma kluczowe znaczenie dla zachowania zdrowego mikroklimatu wewnątrz oraz zapewnienia odpowiedniej cyrkulacji powietrza. Dzięki temu, mieszkańcy mogą cieszyć się lepszym samopoczuciem, a budynki są bardziej funkcjonalne i bezpieczne dla swoich użytkowników.