Doświetlenie poddasza to wyzwanie, zwłaszcza gdy projekt domu zakłada niewielką liczbę okien pionowych. Na szczęście istnieje kilka skutecznych sposobów na wprowadzenie większej ilości światła dziennego do pomieszczeń pod skosami. Okna połaciowe, lukarny i świetliki tunelowe pozwolą rozjaśnić nawet najciemniejsze zakamarki. Warto poznać zalety każdego z tych rozwiązań, aby dobrać optymalne okna i świetliki dla swojego poddasza. Poniższy poradnik pomoże podjąć najlepszą decyzję.
Okna połaciowe najskuteczniejsze w doświetleniu
Okna połaciowe to najprostszy i najskuteczniejszy sposób na doświetlenie ciemnych pomieszczeń na poddaszu. Ich główną zaletą jest łatwy montaż bezpośrednio w połaci dachowej, między krokwiami. Dzięki temu nie trzeba ingerować w konstrukcję dachu. Wystarczy dobrać okna o wymiarach dopasowanych do rozstawu krokwi. Pozwoli to uniknąć kosztownych prac budowlanych.
Okna połaciowe zapewnią optymalny dopływ światła do wnętrza. Ze względu na swoje skośne ułożenie lepiej doświetlą poddasze niż tradycyjne okna pionowe. Jednak warto zachować umiar - zbyt duża liczba okien nie tylko generuje koszty, ale może pogorszyć izolację cieplną dachu. Dobrą praktyką jest konsultacja z architektem lub przedstawicielem producenta przy ustalaniu optymalnej liczby i rozmieszczenia okien.
Okna połaciowe najlepiej umieszczać na wysokości 120-160 cm od posadzki i montować w zespołach, tworząc atrakcyjne, duże przeszklenia. Pozwoli to zmaksymalizować doświetlenie przy zachowaniu walorów estetycznych.
Typy okien połaciowych
Wyróżniamy dwa główne typy okien połaciowych:
- okna stałe - nieruchome, mające postać pojedynczego szkła lub pakietu;
- okna otwierane - wyposażone w ramy umożliwiające otwieranie na zawiasach.
Oba typy mają swoje zalety i wady. Okna stałe są tańsze i prostsze w montażu, ale nie dają możliwości wietrzenia. Z kolei okna otwierane są droższe i wymagają bardziej skomplikowanego systemu osadzania, ale pozwalają na wietrzenie i regulowanie dopływu powietrza.
Lukarny dachowe dają swobodny widok
Lukarny, zwane regionalnie "jaskółkami", to najlepsze rozwiązanie, jeśli chcemy uzyskać swobodny widok z okien na poddaszu. Zapewniają go dzięki pionowym oknom umieszczonym w ścianach lukarny.
Niestety, budowa lukarn wiąże się ze sporym nakładem pracy i kosztów. Wymaga bowiem ingerencji w konstrukcję dachu i dobudowania dodatkowych ścian bocznych. Lukarny najlepiej sprawdzą się więc w nowo budowanych domach, gdzie można zaprojektować je od podstaw.
Zaletą lukarn, oprócz świetnego widoku, jest też możliwość wykonania dużych przeszkleń. Jednak przy ich projektowaniu warto pamiętać o zastosowaniu zacienień (żaluzji, rolet), aby latem pomieszczenia się nie przegrzewały.
Typy lukarn
Wyróżniamy dwa podstawowe typy lukarn:
- lukarny tradycyjne - wystające poza lico ściany i dachu;
- lukarny nakryte dachem - wtopione w bryłę dachu.
Wybór typu lukarny powinien uwzględniać styl architektoniczny budynku i walory estetyczne. Lukarny tradycyjne mają wyraźniejszy, bardziej urozmaicony wygląd, natomiast lukarny nakryte dachem lepiej komponują się z prostszą bryłą domu.
Czytaj więcej: Czysta Szyba i Lustro Glow - płyn do mycia szyb
Kiedy zastosować świetliki tunelowe
Świetliki tunelowe to obecnie coraz popularniejsza alternatywa dla tradycyjnych okien dachowych. Ich zaletą jest możliwość doświetlenia nawet najbardziej niedostępnych zakamarków poddasza. Działają poprzez system lustrzanych rur prowadzących światło dzienne z połaci dachowej do wnętrza pomieszczeń.
Montaż świetlików tunelowych jest stosunkowo prosty i można go przeprowadzić także w już istniejących budynkach. Wystarczy wyciąć otwór w dachu i suficie. Świetliki sprawdzą się zwłaszcza tam, gdzie brak miejsca na pełnowymiarowe okna dachowe.
Wadą świetlików są ograniczone możliwości regulowania ilości światła, brak widoku na zewnątrz i niewielkie rozmiary. Jednak jako uzupełnienie innych okien mogą z powodzeniem rozświetlić mroczne zakamarki poddasza.
Typy świetlików tunelowych
Świetliki tunelowe dzielimy na:
- sztywne - wykonane z twardego tworzywa lub aluminium;
- elastyczne - tworzone z elastycznych węży powlekanych w środku warstwą odbijającą światło.
Świetliki sztywne mają lepsze właściwości optyczne i trwalszą konstrukcję. Jednak świetliki elastyczne są łatwiejsze w montażu na skomplikowanych dachach.
Okna kolankowe łączą zalety połaciowych i pionowych
Bardzo dobrym sposobem na połączenie zalet okien połaciowych i pionowych są okna kolankowe. Łączą one element połaciowy z pionowym, stałym lub uchylnym. Pozwalają zatem na doświetlenie wnętrza przy jednoczesnym zapewnieniu widoku na zewnątrz.
Montaż okien kolankowych jest możliwy w budynkach ze stosunkowo wysokimi ścianami kolankowymi. Koszt ich budowy jest wyższy niż zwykłych okien połaciowych, ale niższy niż w przypadku dobudowywania lukarn.
Jedyną wadą okien kolankowych może być nadmierne nagrzewanie się poddasza latem przy ich zbyt dużej liczbie. Dlatego warto stosować dodatkowe zacienienia w postaci żaluzji czy rolet.
Typy okien kolankowych
Okna kolankowe dzielą się na:
- okna kolankowo-połaciowe - dolna część wbudowana w połać, górna w ścianę;
- okna kolankowo-pionowe - dolna część w ścianie, górna w połaci.
Wybór typu zależy od usytuowania poddasza i możliwości konstrukcyjnych. Oba rodzaje zapewniają podobne walory użytkowe przy nieznacznie innej estetyce.
Balkony i tarasy na poddaszu
Najlepszy dostęp do światła, widoku i świeżego powietrza dają na poddaszu balkony lub tarasy. Niestety, ze względu na ukształtowanie dachu, rzadko projektuje się na poddaszach typowe balkony. Częstszą praktyką jest natomiast budowa tarasu na płaskim dachu np. garażu.
Alternatywą jest montaż specjalnych okien balkonowych w połaci dachu. Składają się one z okna połaciowego, pod którym umieszczone jest mniejsze okno z wysuwaną częścią tworzącą balkonik. To ciekawe i stosunkowo niedrogie rozwiązanie pozwalające wyjść poza obręb poddasza.
Balkony i tarasy na poddaszu to najlepszy sposób, aby w pełni cieszyć się światłem, widokami i świeżym powietrzem. Warto rozważyć ich budowę lub montaż okien balkonowych, jeśli projekt domu na to pozwala.
Zespolenia okien jako sposób na lepsze doświetlenie
Aby zmaksymalizować efekt doświetlenia, dobrze jest łączyć pojedyncze okna w większe zespolenia. Polega to na instalowaniu kilku okien obok siebie lub jedno nad drugim. Tworzą się wtedy duże, atrakcyjne wizualnie przeszklenia.
Zespolenia sprawdzą się zarówno w przypadku okien połaciowych, jak i kolankowych czy balkonowych. Pozwalają uzyskać znacznie lepszy efekt doświetlenia przy niewielkim wzroście kosztów w porównaniu do pojedynczych okien.
| Rodzaj okien | Zalecana liczba w zespoleniu |
| Okna połaciowe | 2-3 |
| Okna kolankowe | 2-4 |
| Okna balkonowe | 2-3 |
Liczbę okien w zespoleniu należy dobrać odpowiednio do typu, uwzględniając wymiary pomieszczenia i jego zapotrzebowanie na światło. Powyższa tabela pokazuje zalecane wartości dobrane tak, aby uzyskać optymalny efekt przy racjonalnych kosztach.
Podsumowanie
Poddasze, ze względu na swoją konstrukcję, często bywa słabo doświetlone. Na szczęście istnieje wiele skutecznych sposobów, aby wpuścić tam więcej światła dziennego. Począwszy od prostych w montażu okien połaciowych, poprzez okna kolankowe i lukarny, aż po nowoczesne świetliki tunelowe. Każde z tych rozwiązań ma swoje zalety i wady, które należy wziąć pod uwagę. Dobierając odpowiednie okna i świetliki można w znacznym stopniu rozjaśnić i doświetlić poddasze, czyniąc z niego przyjazną przestrzeń do życia.
Podsumowując, doświetlenie poddasza jest możliwe na wiele sposobów, a kluczem jest wybranie najlepszego rozwiązania dopasowanego do konkretnego projektu i oczekiwań. Warto skorzystać z porad architekta lub producenta okien, aby osiągnąć najlepszy efekt przy racjonalnych kosztach.
